BREMEN, Duitsland – Een Duitse astronaut zal de eerste Europeaan zijn die buiten de baan om de aarde reist en de maan bereikt als onderdeel van een toekomstige door NASA geleide Artemis-missie, zo bevestigde de European Space Agency (ESA) op donderdag 27 november tijdens de ESA-ministerraad in Bremen. Deze mijlpaal vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts voor de Europese ruimteverkenning, die wordt veiliggesteld door de aanzienlijke financiële bijdragen van Duitsland aan de ESA en zijn cruciale rol bij het bouwen van belangrijke componenten voor het Artemis-programma.
Europese investeringen in maanmissies
Duitsland levert de grootste financiële bijdrage aan de ESA, en de Airbus-fabriek in Bremen is verantwoordelijk voor de assemblage van de European Service Module (ESM). Het ESM is essentieel voor het Orion-ruimtevaartuig en levert vitale functies zoals voortstuwing, kracht en levensondersteuning tijdens maanmissies. Naast het ESM bouwen Europese landen – met name Frankrijk en Italië – ook elementen voor de Lunar Gateway, een gepland ruimtestation in een baan om de maan dat in 2027 operationeel moet zijn.
De ESA verzekerde zich in ruil voor deze bijdragen voor drie astronautenstoelen op Artemis-missies. Directeur-generaal Josef Aschbacher verklaarde dat de eerste vlucht voorbij een lage baan om de aarde “een enorme inspiratie en bron van trots zal zijn voor hun land en voor Europa als geheel.”
De kanshebbers voor Artemis 4
Duitsland heeft momenteel twee ervaren astronauten in het ESA-korps die hoogstwaarschijnlijk de historische zetel zullen innemen: Matthias Maurer, 55, en Alexander Gerst, 49. Beiden hebben veel tijd in het Internationale Ruimtestation (ISS) doorgebracht. Hoewel Duitsland ook twee reserve-astronauten heeft, Amelie Schoenenwald en Nicola Winter, zijn geen van beiden nog naar de ruimte gevlogen.
Gerst brengt 362 dagen in de ruimte, waaronder een ruimtewandeling van zes uur in 2014 en een periode als ISS-commandant in 2018. Maurer voltooide in 2021 een 176 dagen durende ISS-missie, inclusief een ruimtewandeling. Deze ervaringen positioneren hen als koplopers voor de Artemis 4-missie, momenteel gepland voor de tweede helft van 2028.
Bredere Europese deelname
Terwijl Duitsland de eerste Europeaan naar de maan zal sturen, staan Frankrijk en Italië klaar om hun eigen astronauten naar het maanoppervlak te sturen in latere Artemis-missies. De Franse astronaut Thomas Pesquet, met 397 dagen in de ruimte verdeeld over twee ISS-missies, is een sterke kandidaat. De nieuwe ESA-astronaut Sophie Adenot, een helikopterpiloot die in 2022 werd geselecteerd, doet ook ervaring op in het ISS, waardoor ze mogelijk in aanmerking komt voor een toekomstige maanvlucht.
Italië heeft ook kanshebbers, waaronder Luca Parmitano en Samantha Cristoforetti, beiden veteranen van langdurige ISS-missies en meerdere ruimtewandelingen. Parmitano overleefde met name een bijna fataal incident met een helmoverstroming tijdens een ruimtewandeling.
Toekomstige onzekerheid en Europese onafhankelijkheid
NASA heeft de bemanning aangekondigd voor Artemis 2, die in 2025 in een baan om de maan zal draaien, en Artemis 3 zal naar verwachting in 2027 mensen op de maan laten landen. Het lot van het Artemis-programma op de lange termijn blijft echter onzeker. De regering van de Amerikaanse president Donald Trump heeft het voornemen kenbaar gemaakt om de programma’s Space Launch System (SLS) en Orion stop te zetten en deze mogelijk te vervangen door commerciële alternatieven.
De ESA heeft contracten gesloten met NASA voor de productie van zes Europese servicemodules voor de Artemis-missies, maar haar toekomstige deelname hangt af van voortdurende samenwerking. ESA-directeur Daniel Neuenschwander heeft verklaard dat het agentschap “de opties open zal houden” buiten ESM nummer zes, en mogelijke uitbreidingen van het Orion-ESM-partnerschap zal onderzoeken. Europa ontwikkelt ook de Argonaut-maanlander voor vrachtaflevering en probeert een rol te blijven spelen in toekomstige maanverkenningen, onafhankelijk van NASA.
De eerste Europese reis in een baan om de maan markeert een keerpunt voor het ruimtevaartprogramma van het continent. Of het nu door voortdurende samenwerking met NASA is of door onafhankelijke ontwikkeling, Europa positioneert zichzelf als een belangrijke speler in het volgende tijdperk van maanverkenning.
