Een dodelijke schimmelpandemie die amfibieënpopulaties teistert, zorgt voor een bizarre aanpassing bij één Australische kikkersoort: geïnfecteerde kikkers springen bijna 25% verder dan gezonde kikkers. Deze ogenschijnlijk paradoxale boost in atletische prestaties kan een wanhopige evolutionaire reactie zijn om de paringsmogelijkheden te maximaliseren voordat de schimmel fataal blijkt te zijn.
De Chytrid-schimmel en de wereldwijde achteruitgang van amfibieën
De ziekteverwekker Batrachochytrium dendrobatidis (Bd), of chytrideschimmel, heeft een wereldwijde achteruitgang van de amfibieënpopulaties veroorzaakt, waarbij sommige soorten met uitsterven worden bedreigd. De schimmel tast de huid aan, verstoort de elektrolytenbalans en doodt uiteindelijk de gastheer. Hoewel de meeste geïnfecteerde amfibieën een slopende energiebehoefte ervaren, vertonen sommige soorten onverwachte fysiologische veranderingen.
Alpenboomkikkers en het “Super Jump”-effect
Onderzoekers van de Universiteit van Melbourne bestudeerden Litoria verreauxii alpina, of de alpenboomkikkers van Verreaux, om te begrijpen hoe Bd-infectie hun fysieke prestaties beïnvloedt. De studie verdeelde 60 kikkers in geïnfecteerde en niet-geïnfecteerde groepen en volgde hun springafstand gedurende zes weken.
De resultaten waren verrassend : geïnfecteerde kikkers sprongen consequent bijna een kwart verder dan hun gezonde tegenhangers. Deze ‘supersprong’ is geen teken van een verbeterde gezondheid; Er wordt aangenomen dat het eerder een laatste wanhopige poging is om een partner te vinden voordat de schimmel het systeem van de kikker overweldigt. Andere geïnfecteerde kikkers verhogen hun vocalisatie om partners aan te trekken, en deze verbeterde mobiliteit zou hetzelfde doel kunnen dienen.
Het perspectief van de schimmel: overdracht vergemakkelijken
Deskundigen suggereren dat Bd zelfs van deze aanpassing zou kunnen profiteren. Verhoogde beweging bevordert de overdracht van schimmels, waardoor de overleving ervan binnen de gastpopulatie wordt verlengd. Dit benadrukt hoe ziekteverwekkers het gedrag van de gastheer in hun eigen voordeel kunnen manipuleren.
Implicaties voor natuurbehoud en lopend onderzoek
De interactie tussen Bd en zijn gastheren is complex en varieert per soort en omgeving. Hoewel sommige kikkers tijdelijke veerkracht vertonen, bezwijken de meeste aan de infectie zodra er klinische symptomen optreden. Wetenschappers benadrukken de urgentie van het begrijpen van deze dynamiek om de verspreiding van Bd tegen te gaan en kwetsbare amfibieënpopulaties te beschermen.
“Het enige wat we kunnen doen is zoveel mogelijk leren om soorten te helpen overleven en de verspreiding van Bd te vertragen of te stoppen voordat het te laat is”, zegt Alexander Wendt, hoofdonderzoeker van het onderzoek.
De wanhopige sprong van de alpenboomkikker onderstreept de meedogenloze efficiëntie van natuurlijke selectie. Zelfs in het licht van een dodelijke pandemie vindt het leven een manier – hoe vluchtig ook – om zichzelf in stand te houden.
